به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین سیدمفید حسینی کوهساری، مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه در برنامه این هفته تلویزیون اینترنتی پاسخ مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه به تبیین موضوع جهان تشیع و جهان مسیحیت و بررسی ظرفیت های تعاملی حوزه علمیه با واتیکان پرداخت و ضمن تبریک ایام میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) و آغاز سال نوی میلادی به مسیحیان، گفت: از آنجا که میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) برای ما مسلمانان بسیار ارجمند است، لازم هست این عید بزرگ را به همه مسلمانان جهان نیز تبریک بگوییم، زیرا حضرت عیسی(ع) از پیامبران اولوالعزم هم هست و در قرآن کریم از ولادت ایشان به تفصیل و به بزرگی یاد شده است.
کاتولیک ها بزرگترین گروه مسیحی به شمار می آیند
وی در توضیح امکان و یا عدم امکان ایجاد تعامل بین حوزه علمیه و واتیکان بیان کرد: مجموعه واتیکان یکی از باسابقه ترین و گسترده ترین نهادهای دینی عرصه بین الملل و نهادهای جهان مسیحیت به شمار می آید. مسیحیت فرقه ها و طایفه هایی را در درون خودش جای داده و مسیحیان کاتولیک یکی از گروه های مسیحی و بلکه شاید اصلی ترین و بزرگترین گروه مسیحی به شمار می آیند.
کاتولیک ها تنها گروه مسیحی هستند که رهبری دینی واحدی دارند
حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری با اشاره به اینکه در میان کاتولیک ها واتیکان یک نهاد کاملاً مرجع و مهم به شمار می آید، اظهار کرد: شاید از میان بیش از دو و نیم میلیارد مسیحی که در دنیا داریم، حدود یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر مسیحیان کاتولیک هستند. همه این کاتولیک ها زیر نظر یک نهاد دینی مشخص اداره می شوند و این ویژگی در سایر گروه های مسیحیت وجود ندارد. مثلاً در مسیحیان اُرتُدُکس هر کشوری و هر منطقه ای ارتدکس خودش را دارد و ارتدکس روسیه، ارتدکس یونان، ترکیه، ارتدکس صربستان و مجارستان با یکدیگر متفاوت بوده و شاید کلیساها خیلی محوریت دینی مشخصی را ندارند.
وی ادامه داد: در میان ادیان دنیا بیشترین پیرو را مسیحیت با حدود دو و نیم میلیارد و در برخی آمارها با حدود سه میلیارد نفر دارد. در دنیای اسلام هم حوزه های علمیه بویژه حوزه علمیه قم یکی از محوری ترین و کانونی ترین نهادهای دینی در عرصه بین الملل می باشد و در جهاتی هم جزء برترین هاست. یعنی تنوع علمی، تنوع رشته ای، قوت فلسفی و منطقی و قوت در مباحث علوم انسانی-اسلامی حوزه علمیه قم موجب شده است که حتی در برخی جهات نه فقط از برترین ها بلکه برترین نهاد دینی جهان اسلام باشد.
تعاملات میان مسلمانان و مسیحیان دارای تاریخ مستمر است
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه‌های علمیه تعامل بین دو نهاد دینی بزرگ در جنبه های پژوهشی، تبلیغی و کنشگری فعالانه در عرصه بین الملل را منطقی برشمرد و خاطرنشان کرد: این ارتباط مبتنی بر مبانی دینی ما در آیات قرآن و در روایات اهل بیت(ع) است. خداوند در قرآن کریم تصریح می فرماید «قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَی کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَ بَیْنَکُمْ»؛ با اهل کتاب وقتی مواجه می شوید به آن ها بگویید بیایید روی قدر مشترک بین ما و شما تمرکز کنیم. در روایات اهل بیت(ع) و در سیره حضرات معصومین بویژه در کلماتی که از حضرت امیر(ع) و حضرت رضا(ع) به ما رسیده است، هم تأکید بر این موضوع وجود دارد. در تاریخ حوزه های علمیه نیز تعاملات مسلمانان و مسیحیان یک تاریخ مستمر بوده است.
وی ایرانی ها را دارای کارنامه ای پرافتخار در زمینه تعامل بین ادیانی دانست و بیان داشت: تعدادی از قدیمی ترین کلیساهای مسیحیان در کشور ما قرار دارد. به طور ویژه برخی از این کلیساها تاریخ نزدیک به هجده قرن را داراست. وقتی که قرن ها یک مکان سالم می ماند، این خودش نشان از تعامل مردم آن منطقه با یکدیگر دارد. بعد از انقلاب اسلامی این ارتباط خیلی صمیمانه تر و تنگاتنگ تر شده است. شهدای زیاد مسیحیت در کنار سایر اقشار و طوایف ایرانی بیانگر این تعامل بوده و همبستگی مردم ایران در طول تاریخ را نشان می دهد.
دیدارهای مقام معظم رهبری با خانواده شهدای مسیحی جلوه ای مهم از تعامل مسلمانان و مسیحیت است
حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری با اشاره به دیدارهای متعدد مقام معظم رهبری با خانواده شهدای مسیحی افزود: دیدارهای ایشان با خانواده های شهدای مسیحی ایران به طور معمول در ایام میلاد حضرت مسیح(ع) می باشد و این هم یکی دیگر از جلوه های مهم تعامل میان مسلمانان و مسیحیان ایران است.
وی در ادامه این برنامه به تبیین ابعاد مختلف سفر مدیر حوزه های علمیه به واتیکان پرداخت و یادآور شد: شخصیت های حوزوی ما همواره دیدارهایی را با مقامات واتیکان داشته اند. از آن سو نیز در سطوح مختلف کاردینال ها که لایه دوم مقامات واتیکان بعد از پاپ محسوب می شوند، به قم آمده و با مراجع عظام تقلید دیدارهایی داشته اند. اما برای اولین بار نهاد رسمی حوزه های علمیه هیئتی رسمی با محوریت آیت الله اعرافی، مدیر محترم حوزه علمیه قم در سال گذشته سفر به واتیکان را پس از پیگیری ها و مکاتبات متقابل چهارساله و ابراز علاقه و تمایل برای انجام این سفر، شاهد بودیم.
کشوری بسیار کوچک با جمعیتی حدود هزار نفر
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه‌های علمیه گفت: قبلاً نیز شخصیت های حوزوی با پاپ دیدار داشته بودند، اما این اولین دیدار یک هیئت رسمی مدیریت حوزه های علمیه با ایشان محسوب می شود. واتیکان که بخشی از شهر رم در کشور ایتالیاست، اما خودش کوچکترین کشور جهان به حساب می آید و حدود ۴۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. جمعیت واتیکان شاید به هزار نفر هم نرسد. دور تا دور این کشور کوچک هم دیوارهایی دارای قدمت تاریخی وجود دارد و در داخل آن کشورهای مختلف سفارت خانه هایی مستقل از سفارت خانه های داخل ایتالیا دارند.
وی با اشاره به پیام مقام معظم رهبری به پاپ که از طریق آیت الله اعرافی ارسال شد، ادامه داد: این سفر از سوی مراجع معظم نجف نیز مورد تأیید و استقبال قرار گرفت و چندی قبل از آن پاپ نیز در نجف با حضرت آیت الله سیستانی دیدار داشتند.
مطرح شدن دوازده بحران بین المللی در دیدار مدیر حوزه های علمیه با پاپ
حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری گفت: در سفر هیئت رسمی حوزه علمیه به واتیکان استقبال خیلی خوبی از این هیئت به عمل آمد. آیت الله اعرافی در دیدار با پاپ به حدود ۱۲ بحران یا چالش جهانی اشاره کردند؛ بحران هایی همچون محیط زیست، فقر در عرصه بین الملل، معنویت، اخلاق و خانواده از جمله این چالش ها بود که موجب ایجاد مسئولیت برای نهادهای دینی و بین المللی می شود. همچنین ضرورت تشکیل جبهه ی واحد توحیدی برای مقابله با این چالش ها یکی دیگر از مسائلی بود که در این دیدار از سوی مدیر محترم حوزه های علمیه مطرح شد.
وی با بیان اینکه پاپ فرانسیس نیز استقبال زیادی از دعوت مدیر حوزه های علمیه به همکاری و تعامل در جهت رفع بحران ها داشته است، خاطرنشان کرد: مواضع شخص پاپ و در لایه هایی مواضع مجموعه واتیکان در دو دهه اخیر تغییراتی را به ویژه در تعامل با دنیای اسلام داشته است؛ این مواضع از سوی مدیریت حوزه نیز در طی این دیدار مورد تقدیر واقع شد.
ویژگی های ایرانی ها از نگاه رهبر دینی کاتولیک های جهان
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه‌های علمیه ادامه داد: جناب پاپ در پاسخ به آیت الله اعرافی گفته بودند که من از سال ها قبل با ایران و فرهنگ ایران آشنایی دارم و به سه دلیل برای ایران و ایرانی احترام خاص و ویژه ای قائل هستم. یکی اینکه ایرانی ها همیشه فرهنگ، فلسفه و عمق فکری و معرفتی خیلی ارزشمند و فاخری داشته و شخصیت های بزرگی را تقدیم بشریت کرده است.
وی ادامه داد: دومین نکته ای که پاپ در دیدار با آیت الله اعرافی مطرح کرد این بود که "شجاعت شما ایرانیان و استکبار ستیزی و ایستادگی با صراحت لهجه و شفافیت شما در مقابل قلدرها و زورگوهای عالم هم برای من خیلی قابل ستایش است. این را بدانید که خیلی ها در دنیا دوست دارند این شفافیت و شجاعت را داشته باشند اما شما از بسیاری افراد سرآمدتر هستید".
حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری با تأکید بر اینکه از نگاه پاپ انقلاب اسلامی ایران تلاشی بزرگ برای اداره کشور بر پایه دین است، گفت: سومین نکته ای که پاپ به آن اشاره داشت این بود که "شما بعد از انقلاب اسلامی خودتان تلاش دارید تا بتوانید یک حکومت دینی را اداره نمایید. ما خودمان به عنوان یک نهاد دینی می دانیم این کار تا چه اندازه دشوار است و با چه موانع و مشکلاتی متعددی مواجه می باشد".
وی خاطرنشان کرد: پاپ فرانسیس همچنین بر این نکته تأکید کردند که "ممکن است شما در راه مدیریت توحیدی به آن نقطه مطلوب و ایده آلی که می خواستید نرسیده باشید، اما این خیلی ارزشمند است که در این مسیر قرار دارید و نشان دادید که دین می تواند یک تأثیرگذاری و کنشگری مهم را در عرصه های متنوع زندگی داشته باشد و این رویکرد شما رویکردی بسیار ارزشمند هست".
تعامل حوزه با واتیکان در زمینه های حقوق بشر، عدالت و صلح
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه‌های علمیه با برشمردن دیگر ابعاد سفر آیت الله اعرافی به واتیکان اظهار کرد: پس از دیدار با پاپ در سطوح دیگر با کاردینال ها و شوراهای پاپی جلساتی برگزار شد که حاصل آن ها تعاملات خوبی در حوزه مطالعات اجتماعی و مطالعات انسانی بود. در زمینه مباحث حقوق بشر و مباحثی همچون عدالت و صلح نیز که آن ها در این حوزه هم شورای ویژه ای را تشکیل داده اند، تعاملات خوبی شکل گرفت.
وی بیان داشت: همکاری های میان حوزه و واتیکان بعد از آن سفر همچنان مورد پیگیری بوده و در حال تدوین سندی در این زمینه هستیم. جهت ادامه این همکاری ها دعوت هایی از سوی واتیکان صورت گرفته و در آینده نزدیک به طور مجدد هیئتی از سوی حوزه های علمیه به واتیکان اعزام خواهد شد تا برنامه ها مورد پیگیری قرار گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری افزود: به نظر می آید هم شکل گیری این دور از رایزنی ها و تعاملات بین ادیانی و هم پیگیری های آن دارای اثرات مثبتی بوده است که در آینده بیش از پیش قابل احصا خواهد بود.
واتیکانی‌ها می گفتند «امنیت پیروان خود را مدیون خون شهدای شما می دانیم»
وی در پایان این برنامه با اشاره به اینکه مجموعه واتیکان بر مشترکات بین شیعیان و مسیحیت واقف هستند، گفت: آن ها بر این مشترکات تأکید کرده و به طور ویژه همراهی جبهه مقاومت علی الخصوص سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در دفاع از حقوق مسیحیان مقیم مناطق دچار بحران و جنگ را مورد تقدیر قرار دادند. آنان به نحوی می گفتند که امنیت پیروان خود در مناطق دچار جنگ در سال های اخیر را مدیون خون شهدای شما می دانیم.
انتهای پیام
